
Metall qismlar 10 dan 100 yilgacha parchalanadi -
metall turiga qarab. Displeyni qoplagan shisha oxir-oqibat qumga aylanadi, ammo
bu jarayon asrlar davom etishi mumkin.
Batareyalarda zararli moddalar mavjud: magniy, simob,
qalay, qo‘rg‘oshin, nikel, sink, kadmiy. Batareya chiqindixonada tugagach,
gidroksid va og‘ir metallar tuproqqa va yer osti suvlariga, u yerdan
suv havzalariga kiradi. Baʼzilardan suv quvurlariga, keyin esa
to‘g‘ridan-to‘g‘ri uyingizga kiradi. Hech qanday tozalovchi filtrlardan
foydalanmasangiz, batareyalardan kimyoviy moddalar tanaga kiradi.
Zaharli chiqindilar butun inson tanasiga taʼsir
qilishi mumkin. Bundan tashqari, zararli moddalar bizning ichimizga nafaqat suv
bilan, balki batareya taʼsirida bo‘lgan tuproqda o‘stirilgan mahsulotlar bilan
ham kiradi.
Bundan tashqari, chiqindixonalar yonayotgan bo‘ladi.
Gadjetdan qolgan batareya qizib ketganda, u atmosferaga dioksinlarni chiqarib,
havoni ifloslantiradi. Zaharli moddalar atmosferaga kiradi. Keyin bu kimyoviy
moddalar yog‘ingarchilik shaklida tushadi. Dioksinlar juda zaharli ta`sirga
ega, saraton va reproduktiv tizim kasalliklarini keltirib chiqaradi.
Batareya shunchaki yerda qolsa, u yerga cho‘kib ketadi
va og‘ir metallar bilan ishqorlarni chiqaradi. Va yana ular tuproqqa va yer
osti suvlariga kiradilar. Uning parchalanishi paytida - 100 yil - bitta
batareya 20 kvadrat metrgacha yerni ifloslantiradi. Zaharlangan tuproq unumdor
bo‘lib qoladi. Yerda bunday zararni o‘nlab yillar davomida yo‘q qilish kerak
bo’ladi.
Muqobil variantlar qanday?
Telefoningiz bilan xayrlashishning eng barqaror usuli
uni qayta ishlashdir.
Apple, Sony va Samsung o‘zlarining qayta ishlash
dasturlariga ega. Sizning shahringizda ushbu brendlarning markali salonlarida
bunday dasturlar mavjud bo‘lsa, shunchaki google-ga murojaat qilishingiz kerak.
Va agar shunday bo‘lsa, eski telefoningizni do‘konga olib borishingiz kerak.
Baʼzi hollarda sizga yangisini sotib olganingiz uchun bonuslar ham berilishi
mumkin.
Aytgancha, agar telefon hali ham ishlayotgan bo‘lsa,
siz uni lombardga qoldirishingiz, onlayn sotuv kabi xizmatlarda sotishingiz,
xayriya qilishingiz yoki ko‘ngillilar dasturlari doirasida berishingiz mumkin.
Va asosiy maslahat - keraksiz gadjetlarni sotib
olishni to‘xtating. Xaridorlar mobil telefonni faqat modeli eskirganligi
sababli o‘zgartiradilar. Har oy gadjetlar dunyosida yangi narsalar paydo
bo‘ladi, kompaniyalar doimiy ravishda flagmanlarni chiqaradilar. To‘xtang va
o‘ylab ko‘ring: siz uchun yangilanishning ahamiyati nimada?