Talabalar ko‘chasi 1, Ijtimoiy fanlar fakulteti

image

BUXORO ASTRAGALI

Мақоми 2. Жануби-ғарбий Помир-Олойда тарқалган камёб эндемикўсимлик.

Қисқача тавсифи. Бўйи 20-25 см, деярли поя- сиз ёки жуда қисқа пояли (2-3 см], кўп йиллик ўт. Барглари оддий ёки мураккаб, учта баргчадан ташкил топган, барг банди узун, ярим ётиқ туклар билан қопланган. Баргчалари кенг эллипс ёки кенг тухумсимон, баъзан юмалоқ. Гулпояси 15 см узунликда, попуклари момиқвағовак. Гулияшил- сарғиш рангли. Дуккаги чўзиқ-юмалоқ шаклда. Апрелда гуллаб, меваси май ойида пишади.

Тарқалиши. Сурхондарё вилояти: Кўҳитанг ваҲисортизмаларида (Хўжагургур-Ота, Чўлбайир, Ғозимойлик, Оқбоштоғ, Қозиқўрғон], Хондиза дарё- си ҳавзасида ҳамда Боботоғнинг Чагам қишлоғи яқинида тарқалган. Тожикистонда ҳам учрайди.

Ўсиш шароити. Ола-була, лойқа ва гипсли тупроқларда, қизил қумли жойларда ўсади.

Сони. Якка ҳолда, 3-4 тупи биргаликда ёки кичик тўплар ҳосил қилиб ўсади.

Кўпайиши. Уруғидан кўпаяди.

Ўсимлик сони ва ареалининг ўзгариш са- баблари. Аниқ маълумотлар йўқ. Лекин гипсли жинслардан ташкил топган ўзига хос тупроқ ша- роитида ўсишга мослашганлиги учун ареали кен- гаймаслиги мумкин.

Маданийлаштирилиши. ЎзР ФА Ботаника боғида экиб ўстирилмоқда.

Муҳофаза чоралари. Муҳофаза қилинмайди.

Манбалар. [156-159, 342].

Ғ. М. Шерматов.

«O'ZBEKISTON QIZIL KITOBI» © O'R FA ZOOLOGIYA INSTITUTI, 2009